CANCIONES POPULARES GALLEGAS II

AS LANCHAS DO XEITO

Aí veñen as lanchas do xeito

pescando sardiñas a eito,

e van cara á banda do mar

porque os de Rianxo

non saben pescar.

MOZA QUE ESTÁS NA VENTANA

Moza que estás na ventana, ca punta do pano fóra,

mira para dentro, o pano non enamora.

As rapazas da Coruña non é unha que son todas,

botan dous pares de media pra parti-las pernas gordas.

Ó entrar na Coruña o primeiro que se ve,

toda a moza nas ventanas e as camassxen facer.

Aí vos vai a despedida, aí vos vai a derradeira,

acabouse o chiculate, rompeu a chiculateira.

CARMIÑA, CARMELA

Carmiña, Carmiña, Carmen, moito me gusta o teu nome,

eu sempre chamo por Carmen e Carmen non me responde.

Camiña, Carmela, que pena te dás,

na guerra de Cuba morreuche o rapás,

morreu, morreu, déixalle morrer,

que pra ti, Carmiña, rapaz ha de haber

Carmiña ten un tinteiro cheo de tinta marela,

déixame molla-la pluma no teu tinteiro, Carmela.

Camiña, Carmela, que ...

A MIÑA BURRIÑA

A miña burriña cando vai ó míiño, vai toda enfariñada, cheíña de frío;

cheíña de frío e mais de xiada, ai, a miña burriña sempre vai cargada.

Anque vou pra fiandeiro non vou por fiar na roca,

vou par toca-lo pandeiro, ai, que esta noite a min me toca.

A miña burriña cando vai ó muíño ...

E esta noite hei de ir a verte, nena non me teñas medo,

déixame a porta trancada, ai, cunha palla de centeo.

E esta noite e maila outra e maila outra pasada,

abalei unha pereira, ai, que nunca foi abalada.

A miña burriña cando vai ó muíño ...

A PALMEIRA

Palmeira, miña Palmeira, Palmeira que triste estás,

e na serra da Gaiteira, roubáronche o teu rapaz,

leváronche o teu rapaz, leváronche o teu querer,

agora miña Palmeira, agora que lle has facer.

A Palmeira fixo un traxe pensando de se casar,

ha de gastar aqueloutro e ha de quedar como está.

Palmeira, miña Palmeira, Palmeira que triste estás,

alá na serra da Gaiteira, roubáronche o teu rapaz,

leváronche o teu rapaz, o teu rapaz de pin pon,

Palmeira da miña vida, Palmeira do corazón.

BAILA QUERIDIÑO 

Baila queridiño, baila, baila se queres bailare, BIS

para cantar veño eu, para bailar meu irmán,

para toca-lo pandeiro, viva quen o ten na man.

Baila queridiño, baila, baila se queres bailare, BIS

Anque bailes toda a noite, aquí tes quen che ha cantare.

A pandeireta na man heina de facer falare,

soio lle faltan os ollos para poder namorare,

unha volta polo medio e outra volta de arredore,

así fai o que ben baila, así fai o bailadore.

Por aquel que entrou no baile, por aquel que entrou agora,

por aquel que entrou no baile, cantarei a noite toda.

Baila queridiño, baila, baila se queres bailare, BIS

Anque bailes toda a noite, aquí tes quen che ha cantare.

PERDÍN O MEU XUSTILLO 

Perdín o meu xustillo, perdín o meu xustillo, perdín o cordón del,

mira Pepa, perdín o cordón del. 

Meu marido tráeme outro, meu marido tráeme outro, 

mira Pepa, eu darei conta del. 

Adiós ata mañán, adiós ata mañán, 

adiós ós que se quedan, adiós ós que se van. 

Perdín o meu xustillo, perdín o meu refaixo, 

perdín o cordón del, adíos, meu marido tráeme outro, 

ata mañán, adiós ata mañán.

Perdín o meu refaixo, perdín o meu refaixo, perdín o rodo del,

mira Pepa, perdín o rodo del. 

Meu marido tráeme outro, meu marido tráeme outro, 

mira Pepa, eu darei conta del. 

Adiós ata mañán, adiós ata mañán, 

adiós ós que se quedan, adiós ós que se van.

Perdín o meu xustillo, perdín o meu refaixo, 

perdín o rodo del, adíos, meu marido tráeme outro, 

ata mañán, adiós ata mañán.

CAMIÑA DON SANCHO

Camiña don Sancho, mañanciña fría, BIS

á terra de mouros a librar cautivos BIS 

e á beira da fonte, da fonte belida BIS 

as vendas doíño lavaba a mociña, BIS 

de terra de mouros, don Sancho volvía BIS 

e a ialma na fonte deixaba cautiva BIS 

AXÉITAME A POLAINIÑA 

Axéitame a polainiña, axéitame a polainá,

axéitama diste lado que destoutro xa che está,

ponme a monteira de rizo e o chaleque de veludo, 

os calzóns e maila faixa que merquei na feira en Lugo, 

quero campar e troulear anque son vello, netiña, 

que traballen os que poden, eu traballei toda a vida, 

hei de ir ás feiras e ás romerías come-lo pulpo e outras cousas finas,

beber bo viño, falar coa xente e oí-la gaita do señor Vicente. 

Axéitame a polainiña, axéitame a polainá,

axéitama diste lado que destoutro xa che está.

Víndeme os bois e víndeme as vacas e non me vénda-lo pote das papas;

víndeme a cunca mailo cunqueiro e non me vénda-lo o meu tabaqueiro,

e non me vénda-lo o meu tabaqueiro.

CANTAR DE CEGO 

Iste ceguiño que vedes cantando

de entrambos ollos da cara cegou

mais por agora vaise gobernando 

co outro ollo que inda lle quedou.

Esto que vos digo contáronmo a min

volvendo da feira de Portomarín 

con outras cousiñas que vos contarei,

se son ou non certas eu non volo sei. 

Como son vello e fáltame a vista, 

cando unha moza me vén a falar 

pra me dar conta se é grosa ou é fraca

teño por forza que ás maos apelar 

e teño observado que as hai que se rin

e outras moi pouquiñas que foxen de min,

e a mor parte delas chaman polas nais,

pro chaman baixiño e arrímanse máis.

Ana Marica quedouse soliña 

porque o seu home pra Cuba marchou

e tal desgosto colleu a rapaza

que gravemente a coitada enfermou 

e soio quería que a fora coidar

un primo que tiña no mesmo lugar 

e dispois dicía cando xa sanou:

gracias ás frequiñas que Manuel me dou.

PRENDE SALGUEIRIÑO

Durme, meu meniño durme, durme, ti queres durmir,

a túa nai vaiche na leña, o teu pai logo ha de vir.

Prende salgueiriño prende, prende na fonte serea,

tamén os meus ollos prenden nas olladas dunha nena,

ailalala ... 

Estreliña do luceiro, quen ten amores non durme, 

quen ten amores non durme, senón o sono primeiro,

ailalala ...

BARQUEIROS DE RIBADAVIA (versión de Leixaprén)

Barqueiros de Ribadavia víndeme pasar a min,

que veño de Santa Rosa e vou pra San Agustín,

e vou pra San Agustín, ailalelo, ailalalo.

Boga barqueiro de présa, non deixe que a auga te leve,

quero ve-los meus amores e antes que a noite chegue 

e antes que a noite chegue, ailalelo, ailalalo.

Ti que fas Maruxiña, ti que fas polo vrao

e eu mallando no millo e eu mallando cun pao,

e eu mallando cun pao, e eu mallando cun pao,

ti que fas Maruxiña, ti que fas polo vrao.

CANTIGA DE LABOURA 

Meu irmao veu de Castilla, regaloume unha navalla BIS

cun letreiro que dicía: se queres comer, traballa,

ailaralara, ailaralarala.

Vamos cantando e segando, maioral de la cuadrilla, BIS

vamos cantando e segando, que así gañámo-la vida, 

ailaralara, ailaralarala.

Teño a pedra de afiar a remollare no río, BIS

pra que non manque a gadaña e saque ben o fío,

ailaralara, ailaralarala.

Vinde, vinde para arriba, temos vales e montañas;

tamén veiguiñas floridas, ailerelerelele, ailerelerelele;

quixera darte e non darte, quixera pegarche un tiro, 

e non quixera matarte, ailerelerelele, ailerelerelele; 

rapaza da beiramare non baile-la ribeirana,

se non a sabes bailare, ailerelerelele, ailerelerelele;

mozos hainos na ribeira, hainos de media polaina, 

hainos de polaina enteira, ailerelerelele, ailerelerelele;

de Trabanca poden sere, onde elas lavan a cara, 

calquera pode bebere, ai lerelerelele, ai lerelerelele.

DÁME LUME CLARA (XOANA)

I 

Dámo si e dámo non, que todo mo podes dare,

dámo si do meu querere e o de non me olvidare.

Dáme lume Clara polo vertedeiro,

dáme lume Clara, que eu son o ferreiro,

se ti e-lo ferrerio, subirás pra riba;

durmirás na cama cunha chavaliña. 

Esa chavaliña será do teu tempo,

durmirás con ela pra pasa-lo tempo.

Quen me dera, quen me dera,

quen me dera o que eu quería, 

quen me dera cambiare

tristura por alegría.

Dáme lume Clara ...

II (versión deFuxan os Ventos)

Dáme lume Xoana polo vertedeiro

se non me conoces eu sonche o ferreiro,

se ti e-lo ferreiro sube pró sobrado,

comera-lo caldo no medio ferrado;

o medio ferrado non quero nin vere

e eu teño un canciño, larín,

cun cun, que xa me mantén;

e un canciño non hai quen queira,

larín, cun, cun, correr a freixeira.

Se tes un canciño que xa te mantén

por que andas tentando o meu procedere;

o teu procedere xa teño tentado,

ti por ben mo dabas e eu viña roubalo;

se viñas roubalo íbalo sudare 

que no meu sobrado, larín,

cun cun, tamén ladra un can 

e un canciño non hai quen queira,

larín, cun, cun, correr a freixeira. 

HEI DE IR Á TÚA SEITURA 

Hei de ir á túa seitura, hei de ir á túa segada,

hei de ir á túa seitura, que a miña vai acabada.

Son horas de merendiña, son horas de merendar,

son horas de merendiña e aínda non veu o xantar.

Segai meniña, por esas palliñas raras,

nin comer nin beber, nin gañare-la sombrada.

Ruxe o ferro, ruxe o ferro e eu corro norte

o diñeiro do meu amo, non se gaña nesta sorte

FÍA NA ROCA 

Fía, fía, fía na roca, fía, fía e fai mazaroca.BIS

Fía no fía que fía, fiadora, miña roca, BIS

fía no fía que fía, fiando fai mazaroca BIS

Agora vouche contare, agora meu queridiño, BIS

pra que o liño sexa bo haise que meter no río BIS

Fía, fía, fía na ...

Fía miña roca, fía, que eu son boa fiadora, BIS

cada día fío, fío, non vexo unha mazaroca. BIS

NA FLOR DOS MEUS ANOS 

Ai alá na flor dos meus anos, ai fun unha sacrificada,

ai sufrín penas, sufrín males, ai, ai o que eu levo pasado,

ai, ai o que eu levo pasado, ailalala, ailalala.

Ai os meus olliños secaron, ai de tanto por ti chorare,

agora non teño consolo, ai alivia o meu penare, 

ai alivia o meu penare, ailalala, ailalala.

Ai Sara, ai Dora, ai Sara, túa nai chora,

ai Sara, Sarola, ai Sara do corazonhe.

Ai estreliña do mencer, irmán pequeniña da Lúa,

non aumentes as miñas dores, ai deste mal que non ten cura,

ai deste mal que non ten cura, ailalala, ailalala.

Ai Sara, ai Dora, ...

Ai San Antonio de Lisboa, ai feito de pau de sanguiño,

ai dáme lume, dáme forzas para non perde-lo camiño,

para non perde-lo camiño, ailalala, ailalala.

Ai Sara, ai Dora, ...

PIRIMPIMPIM

Pirimpimpim pim pim, pim pimn, Manolo virá pra acá, María vira pra aquí BIS

Teño dentro do meu peito unha laranxa partida

para darlle ó meu amor o Pirimpirim pim pim

para darlle a miña vida.

Pirimpimpim, pim pim, pim pimn, Manolo virá pra acá, María vira pra aquí BIS

De Portugal me mandaron tres peras nun ramalliño,

quen me dera a min saber o Pirinpirín pim pim 

quen me ten tanto cariño. 

Pirimpimpim, pim pim, pim pimn, Manolo virá pra acá, María vira pra aquí BIS

Do outro lado do río, do outro lado meu ben,

do outro lado do río o Pirimpirim pim pim 

teño a que lle quero ben. 

Pirimpimpim, pim pim, pim pimn, Manolo virá pra acá, María vira pra aquí BIS

Ó entrar en Sanguiñeira hai un lexo de letreiro

que sempre está a dicir o Pirimpirim pim pim

Portugal meu compañeiro 

Pirimpimpim, pim pim, pim pimn, Manolo virá pra acá, María vira pra aquí BIS

O GALO

O galo cando canta é día, é día, é día, o galo cando canta é día,

vamos de parranda de noite e de día. BIS

O galo cando canta é hora, é hora, é hora, o galo cando canta é hora,

bótate María, bota o galo fóra. BIS

E como somos da ribeira, ribeira, ribeira, e como somos da ribeira,

vamos de parranda a semana enteira. BIS

POLO RÍO ABAIXO

Polo río abaixo vai unha troita de pé,

corre que te corre, quen a puidera coller,

quen a puidera coller, quen a puidera pillar.

Polo río abaixo vai unha troita de pé.

Ó ve-las flores se alegra BIS

o paxariño do prado. BIS

Eu con ve-la túa cara BIS

boto fóra as miñas penas.

Polo río abaixo vai unha troita de pé,...

Que cho teño ben gardado,

heicho de dar que cho teño, 

que cho teño ben gardado,

nena cando foras miña,

o caraveliño encarnado.

Polo río abaixo vai unha troita de pé ...

CANTIGAS DE MATRIMONIOS 

Eu querer quéroche ben,

e téñoche admiración;

pero casarme contigo,

non mo pide o corazón

Non sei por que me casei,

que solteira ben estaba;

antes falaban de min,

agora ninguén me fala.

Non sei porque me casei

que solteira ben estaba;

andaban detrás de min,

agora ninguén me fala.

Palabra de casamento

nin cha dou nin cha darei;

pasar o tempo contigo

iso si que o farei.

Eu queríame casar,

miña nai non teño roupa;

casa miña filla, casa

que unha perna tapa a outra.

Eu caseime por un ano, 

por saber que vida era;

agora o ano acabouse,

solteiriña quen me dera!

Solteiriña, non te cases,

non déixe-la boa vida;

que eu ben sei dunha casada

que chorou no outro día.

Eu caseime aló para arriba,

para a terra de moito pan;

o forno da miña sogra

bota silvas no verán.

Miña nai por me casar,

ofreceume canto tiña;

agora que me casei,

pagoume cunha galiña.

Miña nai por me casar

ofreceume bois e vacas;

agora que me casei,

deume unha cunca de papas.

Caseime para aló para arriba,

para a terra de Maragatos;

cunha vella, vella, vella, 

toda comesta dos ratos.

Casadiña de tres días,

onde che van as colores?;

nin casada, nin solteira,

nunca chas tiven mellores.

Caseime para aló para abaixo,

para a terra de Maragatos;

déronme un homiño vello

todo comesto dos ratos.

Caseime para aló para abaixo,

para a terra de moito pan;

o forno da miña sogra

bota silvas no verán.

No medio do Vilar hai

unha pedra de asento,

para sentárense os mozos

que veñen do casamento.

Eu queriame casar,

miña nai dime que é cedo;

ela como está casada,

non sabe as ganas que eu teño.

Non quero casar, ¡caramba!,

¡non quero manter muller!,

que a manteña seu pai,

que a manteña se quere.

Heiche de dar o boi mouro

e maila vaca marela, 

e maila filla máis nova,

se non quers a máis vella.

Heiche de dar o boi louro

e maila vaca Marela

e maila filla máis nova

para que cases con ela.

Miña nai por me casar

ofreceume un año novo;

agora que me casei,

dixo que o comera o lobo.

Heime de casar este ano,

anque sexa cun ben pobre;

que todo o mundo fai risa

da muller que non ten home.

Moito me gustas rapaza,

no lavar da túa roupa;

has de ser miña cuñada,

se meu irmán non quere outra.

Oliveira ben prantada,

sempre parece oliveira;

unha nena ben casada,

sempre parece solteira.

Non quero casar, caramba;

Non quero manter muller.

Que a manteña seu pai!

Que a manteña se quere!

A regueifa está na mesa,

no medio ten un codeso;

a muller que a amasou,

aínda ten o lombo teso.

Aquí nenas, aquí todas,

darredor do meu sombreiro;

heivos de casar a todas

se o voso pai ten diñeiro.

O día que ti te cases

deus queira que non apareza

nin o crego, nin o sacristán,

nin as chaves da igrexa.

O anillo do meu dedo

é de diamante moi fino;

heicho de dar, Manuel

cando te cases comigo.

Heime de casar contigo,

heime de casar, hei, hei;

heime de casar contigo,

coa túa nai xa falei.

Non te quero, non te quero

e xa na cara cho digo;

non me pariu miña nai

para casarme contigo.

O día que eu me case

queira Deus que non apareza

nin cura, nin sacristán, 

nin as chaves da igrexa.

Neniña bonita da cor da cereixa,

cásome contigo, se teu pai me deixa;

se teu pai me deixa e a túa nai quere,

neniña bonita, eres miña mullere!

Eu querer, quéroche ben,

eu téñoche admiración;

pero casarme contigo

non mo pide o corazón.

Non mo pide o corazón,

non mo pide o corazón;

eu querer quéroche ben,

eu téñoche admiración.

Regaliño dos meus ollos,

prenda das miñas entrañas:

se non te casas comigo,

por qué non me desenganas?

O día que me casei,

todo o día caeu neve;

aínda puido caer viño

que o meu home ben o bebe.

Corredoiras apretadas,

camiño de moitas pedras;

se non te casas comigo

nunca bo camiño levas.

Debaixo da túa ventá

hai un puñal escondido;

para matar á túa nai, 

se non te casas comigo.

LONXE DA TERRIÑA 

Lonxe da terriña,

lonxe do meu lar,

que morriña teño,

que angustias me dan;

non che nego a bonitura,

ceíño desta terriña,

ceíño da terra allea,

ai, quen che me dera na miña.

Ai, meu alalá,

cando te oirei,

chousas e searas,

cando vos verei;

son as frores dises campos

frorentes e bonitiñas,

ai, quen aló che me dera

entre veigas e entre ortigas.

Lonxe da terriña,

que angustias me dan,

os que vais pra ela

con vós me levai,

os que vais pra ela

con vós me levai,

os que vais pra ela

con vós me levai.

DOUS AMORES. (Poema de Salvador Golpe e música de Baldomir)

Dous amores a vida gardarme fan:

a patria e o que adoro no meu fogar.

A familia e a terra donde nacín,

sen eses dous amores non sei vivir!

Cando xa no meu peito non sinta amor,

cando da miña patria non vexa o sol,

ven morte, ven axiña cabo de min,

que sin amor nin patria non sei vivir!

UN ADIÓS MARIQUIÑA. 

Poema de Manuel Curros Enríquez, que o titulou A Mariquiña Puga. 

Como ti vas pra lonxe

i eu vou pra vello,

un adiós, Mariquiña,

mandarche quero,

que a morte é o diaño

i anda rondando as tellas

do meu tellado.

Cando deixes as costas

da nosa terra

nin lus nin poesía

quedará nela.

Cando te vaias

vaise contigo o ánxel

da miña garda.

Pombiña mensaxeira

de branca pruma, 

fálalle ós emigrados

da patria súa.

Dilles, mimosa,

que deles apartada

Galicia chora.

Dilles que prós seus lares

tornen axiña;

que sin eles non queren

pintar as viñas,

regar os regos,

madurar as castañas

nos castiñeiros

Dilles que non hai terra

millor que a nosa,

máis ridentes paisaxes,

máis frescas sombras,

máis puros ceos,

nin lúa máis lucente

no firmamento.

Dilles que súas obrigas

eiquí os esperan,

¡e se onde elas non morren

que se condenan! ...

I agora voa,

pombiña, e que te guíe

Nosa-Señora.

UNHA NOITE NA EIRA DO TRIGO  

Unha noite na eira do trigo
ó refrexo do branco luar
unha nena choraba sin trégolas
os desdés dun ingrato galán.
I a coitada entre queixas decia,
"xa no mundo non teño ninguén,
vou morrer e non ven os meus ollos
os olliños do meu doce ben".

Os seus ecos de malenconía
camiñaban nas alas do vento
i o lamento
repetía:
"vou morrer e non vén o meu ben!".

Lonxe dela, de pé sobre a popa
dun aleve negreiro vapor
emigrado, camiño de America
vai o pobre, infelís amador.

I ó mirar ás xentís anduriñas
cara á terra que deixa cruzar:
" quen pudera dar volta - pensaba-,
quen pudera convosco voar!".

Mais a aves i o buque fuxían
sin ouír seus amargos lamentos;
solo os ventos
repetían:,
"quen pudera convosco voar!"

Noites craras de aromas e lúa
desde entón que tristeza en vós hai
prós que viron chorar unha nena
prós que viron un barco marchar!

Dun amor celestial verdadeiro
quedou solo de bágoas a proba
unha cova
nun outeiro
i on cadavre no fondo do mar.

Esta cantiga pertence a Aires da miña terra, de Manuel Curros Enríquez. No libro o título é Cantiga e o primeiro verso: no xardín unha noite sentada. Mais popularizouse con este título e verso que aquí recollemos. Axudou á súa difusión a música de Cesáreo Alonso Salgado, logo arranxada por Xohán Montes.

http://www.ogalego.eu/exercicios_de_lingua/exercicios/pasatempos/cantigas.htm